Nhằm tìm hiểu bối cảnh ra đời, ý nghĩa, giá trị và thực trạng sách lá Buông hiện nay, từ đó có giải pháp cụ thể để bảo tồn và phát huy ý nghĩa và giá trị vốn có của sách lá Buông. Sáng ngày 11/05/2023, tại chùa Sà Lôn (xã Lương Phi, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang) Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam phối hợp với Ban Tôn giáo Chính phủ, Ban Trị sự Phật giáo tỉnh An Giang cùng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia TP.HCM đã tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể Kinh Lá Buông”.
Chứng minh và tham dự hội thảo có Trưởng lão HT. Chau Ty, Phó Pháp chủ HĐCM; chư Tôn Trưởng lão Hòa thượng HĐCM; HT.Thích Thiện Nhơn, Chủ tịch HĐTS, Trưởng Ban Tăng sự Trung ương, Trưởng ban Tổ chức; HT.Đào Như, HT.Thạch Sok Sane, HT.Thích Thiện Thống, HT.Thích Huệ Thông, đồng Phó Chủ tịch HĐTS; TT.Thích Phước Nguyên, Phó Tổng Thư ký HĐTS kiêm Chánh Văn phòng 2 Trung ương; HT. Danh Lung, TT. Thích Minh Nhẫn đồng Ủy viên Thư ký HĐTS GHPGVN; Ông Lê Minh Khánh Vụ trưởng Vụ Phật giáo ban tôn giáo Chính phủ; TS. Phan Thanh Định Phó Hiệu trưởng trường đại học KHXH&NV, DDHQG HCM; chư Tôn đức Ban Thường trực HĐTS, Văn phòng 2 Trung ương; Ban Trị sự Phật giáo tỉnh An Giang; chư Tăng Hệ phái Phật giáo Nam Tông Khmer; đại diện Ban Tôn giáo Chính phủ, Cục An ninh Nội địa – Bộ Công an, Bộ tư lệnh QK9, QK7 đại diện Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia TP.HCM; chính quyền tỉnh An Giang, đơn vị tổ chức hội thảo cùng các nhà nghiên cứu, học giả tri thức.
Phát biểu khai mạc, Hòa thượng Thích Thiện Nhơn – Chủ tịch HĐTS GHPGVN, Trưởng ban Tổ chức khẳng định “Hội thảo được xác định là việc làm hết sức có ý nghĩa, thiết thực và cấp bách nhằm giữ gìn và phát huy giá trị trí tuệ bậc tiền nhân của chư tăng và phật tử Khmer để lại. Bên cạnh đó, việc bảo tồn và phát huy tốt giá trị di sản văn hóa phi vật thể kinh lá Buông còn là việc làm thể hiện đầy trách nhiệm và bày tỏ lòng thành kính tri ân đối với bậc tiền nhân, thể hiện đầy trách nhiệm đối với thế hệ hôm nay và mai sau. Chúng tôi mong rằng tại hội thảo khoa học hôm nay, chư tôn đức, các học giả các nhà nghiên cứu sẽ tập trung thảo luận, đối chiếu luận cứ khoa học, tìm ra những dữ liệu mới bổ sung vào điều còn khiếm khuyết, tháo gỡ những điểm nghẹn làm rõ thêm những điều còn mơ hồ và tìm ra giải pháp hữu hiệu để bảo tồn và phát huy tốt ý nghĩa và giá trị sách lá Buông”.
Hội thảo đã đón nhận bài chúc mừng của Ban Trị sự Phật giáo tỉnh An Giang do Hòa thượng Thích Thiện Thống, Phó Chủ tịch HĐTS, Trưởng Ban Trị sự Phật giáo tỉnh phát biểu; Ban Giám hiệu Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia TP.HCM do TS. Phan Thanh Định, Phó Hiệu trưởng phát biểu.
Ban đạo từ tại Hội thảo, Trưởng lão Hòa thượng Châu Ty khái quát về lịch sử của Phật giáo Việt Nam cũng như Phật giáo Nam Tông Khmer tròng suốt tiến trình lịch sử của dân tộc, cùng đó là các giá trị di sản mà đặc biệt giá trị phi vật thể Kinh Lá Buông. Hòa thượng tán thán Hòa thượng Chủ tịch cùng Ban Thường trực Hội đồng Trị sự đã tổ chức Hội thảo khoa học lần này, góp phần thiết thực để góp phần bảo tồn và phát huy ý nghĩa và giá trị vốn có của Kinh, sách lá Buông.
Báo cáo đề dẫn, Hòa thượng Danh Lung - Ủy viên Thư ký HĐTS, Viện trưởng Phân viện Nghiên cứu Phật giáo Nam Tông Khmer cho biết, tại Hội thảo lần này Ban Tổ chức đã nhận hơn 71 bài tham luận, bài nghiên cứu từ các chư Tôn đức, nhà nghiên cứu, các giáo sư, tiến sĩ các nhà khoa học, học giả đến từ khắp mọi miền đất nước.
Hội thảo xoay quanh 3 chủ đề chính gồm: Bối cảnh ra đời và quá trình phát triển Kinh Lá Buông; Giá trị lịch sử di sản văn hóa Kinh Lá Buông; Giải pháp Bảo tồn và phát huy Kinh Lá Buông.
Kinh lá Buông hay gọi là sách lá Buông là loại sách viết trên lá khô, theo nhiều học giả nghiên cứu đã xuất hiện tại nước Nam Á cách đây hơn 2.000 năm, để ghi chép các loại kinh như kinh phật và các sự kiện khác trong đời sống. Những nước chịu ảnh hưởng văn hóa-tôn giáo của nước Nam Á như Ấn Độ hay Sri Lanka thì cũng sử dụng sách lá Buông như Myanmar, Thái lan, Campuchia,…Cũng tương tự, phật giáo Nam tông Khmer Nam Bộ từ xa xưa đã chịu ảnh hưởng văn hóa Bà la môn giáo và phật giáo, thì cũng sử dụng sách lá Buông trong việc tu học cũng như ghi chép các sự kiện trong đời sống. Đến khi có sách giấy xuất hiện thì phật giáo Nam tông Khmer chuyển sang sử dụng dần sách giấy nhiều hơn, ít sử dụng sách lá Buông, từ đó sách lá Buông ít được phát huy, đã trở thành sách cổ quí hiếm.
Ban THTT PSO