PSO - Ngày 12/09/2025, khóa Bồi dưỡng Luật học 2025 do Phân ban Ni giới Trung ương tổ chức, chư Ni học viên đã trang nghiêm cung đón Thượng tọa Thích Giác Dũng - Trưởng khoa Luật học Phật giáo thuộc Học viện PGNV tại TP.HCM giảng về “Các pháp chỉ trì”.
Các pháp chỉ trì nói đầy đủ là: Chỉ trì tác phạm, tác trì chỉ phạm nghĩa là: những pháp mà Phật cấm (chỉ) nếu giữ (trì) là trì giới; nếu làm (tác) thì phạm giới (phạm). Ví dụ: sát, đạo, dâm, vọng. Ngược lại, có những pháp Phật dạy phải làm; không làm thì gọi là phạm giới (tác trì chỉ phạm). Ví dụ: bố-tát, yết-ma, tụng giới, tự-tứ…
Các pháp “chỉ trì” còn được xem là nền tảng của Giới – Định – Tuệ, bởi nhờ sự dừng lại (chỉ) và gìn giữ (trì) mà tâm trở nên an ổn, trong sáng. Khi hành giả kiên trì “chỉ” các điều ác, thì các thiện pháp có điều kiện nảy nở, từ đó sinh định và phát tuệ. Đây chính là ý nghĩa của câu “Giới sanh Định, Định sanh Tuệ” trong giáo lý nhà Phật.
Đối với “tác trì”, Đức Phật khuyến tấn người xuất gia không chỉ dừng lại ở việc tránh ác, mà còn chủ động thực hành các pháp thiện để thành tựu công đức, duy trì Tăng đoàn. Các pháp như bố-tát, yết-ma, tụng giới, tự tứ… đều có chức năng làm cho đại chúng hòa hợp, nhắc nhở nhau tiến tu. Nếu không thực hành những pháp này thì sẽ mất đi năng lực thanh tịnh và phạm giới.
Ngoài ra, Thượng tọa còn phân tích thêm về Bảy pháp Diệt tránh được Đức Phật chế định để khi có sự mâu thuẫn xảy ra trong Tăng đoàn liền phải diệt trừ, đặc biệt là pháp Hiện tiền Tỳ ni. Khi thấy một điều gì, không chỉ thấy không, mà phải nghe rồi nghi, rồi họp đại chúng, kêu người đó lên hỏi cho rõ rồi mới định tội được. Bởi nghe không chưa chắc đúng, phải thẩm định lại.
Tiếp đó, Thượng tọa giảng rõ cho Đại chúng hiểu rõ, phân biệt rõ ràng thế nào là Giới, thế nào là Luật. Sự khác nhau và giống nhau giữa giới bổn của Tỳ kheo và Tỳ kheo ni và 10 lợi ích khi giữ giới.
Kết thúc buổi học, Ni sư Huệ Dâng – Phó PBNG TƯ, Trưởng Tiểu ban Hướng dẫn Phật tử, đãi lao quý Ni trưởng Thường trực PBNG TƯ và thay lời cho toàn thể hội chúng dâng lời tri ân lên Thượng tọa Giảng sư “các pháp chỉ trì là một nội dung trọng yếu hành trì Giới luật của người xuất gia. Qua lời giảng minh triết, sâu sắc và đầy từ tâm, chúng con đã được khai mở, nhân thức đầy tinh tế từng điều Luật mà đức Phật chế…những lời giáo huấn ấy không chỉ soi sáng Thân nghiệp, Khẩu nghiệp mà còn hiểu rõ giới để điều phục, đánh thức tâm niệm tu học chân thành nơi mỗi hành giả…”
Sau thời giảng của Thượng tọa Giáo thọ sư Thích Giác Dũng là 2 tiết chủ giảng của Ni trưởng Thích Nữ Như Như – Phó Thường trực PBNG TƯ chia sẻ về “Các pháp Yết Ma”. Song song đó, Ni trưởng chia sẻ thêm về: Ý nghĩa và tầm quan trọng của cương giới, Bố tát và thuyết giới, an cư và tự tứ.
Yết-ma không chỉ là hình thức mà còn là nguyên tắc duy trì sự thanh tịnh và hòa hợp của Tăng đoàn. Ni trưởng nhấn mạnh: “Yết-ma là biểu hiện của sức sống Tăng-già. Khi Yết-ma được thực hành đúng pháp thì Tăng đoàn được thanh tịnh, hòa hợp, từ đó Phật pháp mới trường tồn”. Đồng thời, qua phần giảng giải về cương giới, Bố-tát, thuyết giới, an cư và tự tứ, Ni trưởng đã giúp chư Ni học viên thấy rõ sự gắn kết chặt chẽ giữa các pháp này trong đời sống tu học: cương giới là hàng rào bảo hộ, Bố-tát là sự nhắc nhở thường kỳ, an cư là môi trường tịnh tu, còn tự tứ là ngày trưởng thành của giới đức.
Giới luật sáng đường tu
Chỉ – tác giữ tâm nhu
Yết-ma nuôi hòa hợp
Pháp lạc nở mùa thu
Thực hiện: Huệ An – Trung Thắng
