Ngôi chùa trên khu đất hình đầu rồng, sở hữu 2 cây di sản đầu tiên ở Ninh Bình

Chùa Hưng Long (hay Gác Chuông) ở Ninh Bình sở hữu 2 “cụ cây” thị và bàng hàng trăm năm tuổi, chứng kiến sự phát triển của làng Thư Điền.

Hưng Long là ngôi chùa cổ hàng trăm năm tuổi tọa lạc trên diện tích khoảng 10.000m2 ở làng Thư Điền, xã Ninh Nhất, TP Hoa Lư (Ninh Bình). Chùa còn có tên gọi khác là Gác Chuông.

Ban đầu, chùa chỉ có tường đất, mái tranh. Đến tháng chạp năm Nhâm Thìn 1592 (thời vua Lê Thế Tông), một sư ông họ Nguyễn, hiệu Huệ Gia (Huệ Gia thiền sư Nguyễn Ông) mới sửa sang, xây tường đá, lợp ngói cho ngôi chùa.

Chùa tọa lạc trên khu đất cao giữa làng. Theo phong thủy, khu đất giống hình đầu rồng nên gọi là chùa Hưng Long (Hưng Long cổ tự). Còn sở dĩ có thêm tên Gác Chuông bởi vì trước chùa có gác chuông cổ được xây dựng cách đây 300 năm, dưới tán cây bàng cổ thụ.

Trải qua thăng trầm của thời gian, chùa Hưng Long xuống cấp, hư hỏng nặng nề. Vào năm 2018, chùa đã được tu bổ và xây dựng mới một số hạng mục công trình như chính điện, nhà tổ, nhà tăng, nhà khách, gác chuông...

Điểm nhấn của chùa là cây bàng và cây thị cổ thụ được công nhận là “Cây di sản Việt Nam" vào năm 2013. Trong đó, cây bàng có tuổi đời hơn 200 năm, nằm ngay bên cạnh gác chuông. Thân cây to lớn, xù xì, cành cây và tán lá rộng che phủ cả một vùng rộng lớn, rợp bóng mát cho cổng chùa cùng đường đi của người dân địa phương. 

Cây bàng gắn với kỷ niệm của biết bao thế hệ người dân địa phương. Cây cũng là nhân chứng cho sự phát triển của làng quê này.

Cây cũng là nơi che chắn bom đạn cho nhân dân thời chiến tranh. Nơi đây từng chứng kiến người dân tiễn bao thế hệ tuổi trẻ của quê hương Ninh Nhất lên đường bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ kháng chiến.

Nằm trong khuôn viên chùa, sát cạnh tòa chính điện tam bảo là cây thị cổ thụ có tuổi đời tới hơn 500 năm. Thân cây thị có đường kính gấp 3 lần cây bàng, vươn thẳng qua tầm mái của tam bảo, góp phần tạo một cảnh quan bề thế, vững chãi cho ngôi chùa. Gốc rễ cây nổi u, cục lan rộng.

Cành, tán lá của cây thị vươn rộng, phủ lên mái chùa tạo nên cảnh đẹp hài hòa, như một bức tranh cổ kính vượt mọi thời gian.

Cây thị được coi là minh chứng của ngôi chùa từ thủa sơ khai, khi ngôi chùa mới được xây dựng nơi đây.

Trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, chùa Hưng Long là nơi liên lạc, gặp gỡ, vận động xây dựng các phong trào yêu nước. Sân chùa cũng là nơi đặt hòm phiếu để cử tri toàn xã đi bỏ phiếu bầu cử năm 1946.

Bà Nguyễn Thị Ngọc (60 tuổi, làng Thư Điền) cho biết từ xa xưa đến nay, cả làng bảo vệ và xem 2 cây bàng, thị như là “báu vật”. Cây xưa kia che bom đạn cho nhân dân, nay là nơi nghỉ mát, học tập của trẻ trong làng.

Cây thị và cây bàng là 2 “Cây di sản Việt Nam" đầu tiên được trao bằng công nhận và gắn bia vinh danh tại Ninh Bình. 

Ngôi chùa Hưng Long hiện nay là điểm đến văn hóa, phục vụ tâm linh tín ngưỡng, giáo dục cộng đồng hướng thiện. Mọi người có thể đến tham quan, chiêm bái, lễ Phật.

Sau đây là một số hình ảnh về cây bàng, thị ở chùa Hưng Long