TP.HCM: Phật tử Niệm Từ – Người thắp hương trà Việt trên hành trình tỉnh thức

PSO - Trong một thế giới đầy biến động, người ta dễ bị cuốn vào vòng xoáy vội vã, tranh đấu và hơn thua. Nhưng giữa dòng chảy ấy, vẫn có những người chọn sống chậm, sống sâu và sống tỉnh thức. Họ âm thầm gìn giữ những giá trị văn hóa ngàn đời bằng chính đời sống chánh niệm và phụng sự của mình. Phật tử Niệm Từ – Trà sư Ngô Thị Thanh Tâm, Nghệ nhân Quốc gia, Kỷ lục gia Thế giới, là một người như vậy.

Chị không chỉ được biết đến như một người phụ nữ kiên trì lan tỏa văn hóa trà Việt suốt hơn ba thập kỷ, mà còn là người dùng chén trà làm pháp tu, làm nhịp cầu kết nối từ bi và trí tuệ đến cộng đồng Phật tử trong nước và quốc tế. “Trà không chỉ là nước, là lá. Trà là hương, là tâm, là một con đường để quay về với tự tánh thanh tịnh.” – Phật tử Niệm Từ chia sẻ như thế về hành trình hơn 30 năm sống cùng trà.

Không xuất phát từ một vùng trà cổ, không sinh ra trong gia đình nghệ nhân, nhưng với tình yêu thuần khiết, chị đã âm thầm bước đi từng bước vững chãi để hiểu, để thấm và để sống với trà như một phần của con đường tu tập.

Từ Thái Nguyên, Yên Bái, Hà Giang đến Phú Yên, Lâm Đồng rồi vươn xa tới Đài Loan (Trung Quốc), Austrilia, Indonexia…, chị vừa học hỏi, vừa sưu tầm, vừa chiêm nghiệm. Hơn 30 năm miệt mài, chị trở thành người phụ nữ Việt duy nhất xác lập cùng lúc ba kỷ lục danh giá: Kỷ lục Việt Nam (2022): Bộ sưu tập ấm chén tử sa phong phú nhất; Kỷ lục châu Á (2022): Bộ sưu tập ấm chén tử sa quý hiếm có niên đại đa dạng nhất; Kỷ lục Thế giới (2023): Bộ sưu tập ấm chén tử sa lớn nhất thế giới được Liên minh Kỷ lục Thế giới xác lập.

Thành tựu ấy không chỉ là niềm tự hào cá nhân, mà là một minh chứng cho tâm nguyện gìn giữ hồn cốt trà Việt và lan tỏa văn hóa trà đạo phương Đông đến với bạn bè năm châu.

Hiểu rằng văn hóa trà không thể phát triển nếu chỉ dừng ở nghệ thuật biểu diễn hay sản phẩm tiêu dùng, chị đã thành lập Học viện Trà sư Quốc tế Master Tea Global (MTG). Đây không đơn thuần là nơi dạy pha trà, mà là không gian thực hành chánh niệm, ứng dụng trà như một pháp môn dưỡng tâm, chuyển hóa và kết nối.

Tại MTG, học viên không chỉ học về kỹ thuật, mà còn thực hành trà thiền, trà đạo, trà đàm, lấy tâm từ bi và sự tỉnh thức làm gốc rễ. Nhiều khóa học tại học viện thu hút không chỉ giới trẻ, mà cả doanh nhân, giới nghiên cứu và Phật tử muốn tìm lại sự tĩnh lặng trong tâm.

“Pha trà cũng như hành thiền. Mỗi thao tác là một hơi thở. Khi có mặt trọn vẹn, thì chén trà sẽ trở thành cánh cửa mở ra tuệ giác.” – chị chia sẻ.

Một trong những dấu mốc đáng tự hào đó là việc Học viện Trà sư Quốc tế MTG được mời tổ chức buổi giao lưu văn hóa trà tại Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc lần thứ 20, diễn ra tại TP.HCM vào tháng 5/2025 vừa qua.

Đây là sự kiện Phật giáo quốc tế lớn nhất năm, quy tụ các Nguyên thủ Quốc gia, các quan chức Liên Hợp Quốc, các nhà lãnh đạo Phật giáo thế giới, học giả, các nhân sĩ trí thức và đại biểu quốc tế. Trong khuôn khổ đại lễ, buổi trà đạo giao lưu do Trà sư Ngô Thị Thanh Tâm – Viện trưởng Học viện MTG chủ trì là nhịp cầu đưa tinh thần trà Việt thiền vị, tỉnh thức, yêu thương  đến với bạn bè quốc tế.

Buổi lễ không chỉ mang tính văn hóa, mà còn là một nghi lễ thiền trà, gửi đi thông điệp về hòa bình, đoàn kết và từ bi trong đại lễ Vesak – kỷ niệm ngày Đản sinh, Thành đạo và Nhập Niết Bàn của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni.

Với những đóng góp bền bỉ và uy tín quốc tế trong lĩnh vực trà và văn hóa truyền thống, mới đây, chị chính thức được bổ nhiệm Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Trà Đông Nam Á, trực thuộc Viện Nghiên cứu Phát triển và Bảo tồn Văn hóa  Nghệ thuật Đông Nam Á.

Trung tâm sẽ là nơi kết nối tri thức, vùng nguyên liệu, kỹ thuật sản xuất và văn hóa trà giữa các quốc gia trong khối ASEAN. Chị cho biết: “Trà không có biên giới. Dù ở Việt Nam, Lào, Thái Lan, Indonexia hay Myanmar, trà luôn gắn liền với đời sống tâm linh, với sự lặng yên nội tại. Tôi mong muốn dùng trà làm cầu nối giữa các dân tộc, giữa truyền thống và hiện đại, giữa con người và con người.”

Với vai trò mới, trong thời gian tới, chị tập trung vào ba trụ cột: Đào tạo trà sư khu vực với nền tảng đạo đức, kỹ thuật, chánh niệm; Nghiên cứu phát triển trà hữu cơ và bền vững gắn với các vùng sinh thái văn hóa; Lan tỏa văn hóa trà đạo như một hình thức ngoại giao văn hóa mềm giữa các quốc gia Đông Nam Á.

Pháp danh Niệm Từ không chỉ là tên gọi, mà là lời nguyện sống trong chánh niệm và lan tỏa lòng từ. Chị thường nói: “Một chén trà là một pháp thoại. Ai uống chén trà ấy với tâm trong sáng thì sẽ thấy lòng mình nhẹ hơn, rộng hơn, và thương được nhiều hơn.” Dù là nghệ nhân, kỷ lục gia hay viện trưởng, chị luôn giữ tâm hạnh của một người Phật tử tại gia, sống đơn giản, hành trì tinh tấn, và dấn thân vì cộng đồng.

Phật tử Niệm Từ – Kỷ lục gia thế giới, Trà sư Ngô Thị Thanh Tâm là biểu tượng của một người con Phật thời hiện đại: giữ gìn truyền thống, sống có trí tuệ, hành đạo giữa đời sống thường nhật, và lan tỏa tỉnh thức bằng chính đôi tay mình. Chị không thuyết pháp trên bục giảng, mà hành pháp bằng hành động sống, bằng chén trà chánh niệm, bằng tình thương sâu lặng và tâm nguyện bền bỉ.

Giữa một thế giới đầy hỗn loạn, chị là ngọn nến nhỏ thắp sáng bằng trà đạo, giúp mỗi người quay về bên trong, chạm vào sự tĩnh lặng vốn có – nơi mọi khổ đau có thể chuyển hóa, và nơi an lạc đích thực được khơi nguồn.

Diệu Tâm