TP.HCM: Tọa đàm giao lưu cùng tác giả PGS.TS Nguyễn Hoàng Hải về cuốn sách “Tính Không của vạn vật”

PSO - Chiều ngày 16/2/2025, tại Thông Tấn Xã Việt Nam (số 114-120 Nguyễn Thị Minh Khai, Quận 3, TP.HCM) đã diễn ra buổi giao lưu Tọa đàm về công trình khoa học “Tính Không của vạn vật”, tác giả PGS.TS Nguyễn Hoàng Hải, Phó Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội; sách do Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội ấn hành gần đây.

Nội dung sách “Tính Không của vạn vật - Quán chiếu Khoa học hiện đại bằng các nguyên lí của Phật giáo” gồm 5 chương: Nguyên lý, Vật chất, Sự sống, Con người, Ý thức. Trình bày Tính Không ở bốn giới: vật chất, sự sống, con người và ý thức. Phương thức sách trình bày xoay quanh ba nguyên lý cốt lõi của Phật giáo: Duyên khởi, Khổ đế, Trung đạo, từ đó soi chiếu các triết lý này vào các phát hiện của khoa học hiện đại. Tính Không - triết lý quan trọng bậc nhất của Phật giáo, liên quan đến các triết lý cao siêu trọng yếu Duyên Khởi, Vô ngã, Trung Đạo. 

Buổi tọa đàm thu hút rất đông đảo (hơn 30 nhà khoa học nổi tiếng/ nhà lãnh đạo/ người thành công) tham gia, cũng như sự chứng minh chia sẻ quan điểm của nhiều Hòa thượng, Thượng tọa, Đại đức có Pháp học và Pháp hành uyên thâm - những người có bề dày đóng góp lớn cho sự nghiệp giáo dục. 

Tham dự buổi tọa đàm ra mắt sách có: HT Thích Giác Nhiệm - Viện chủ tịnh xá Huệ Quang - Cần Thơ; TT.TS Thích Viên Trí - Phó Viện trưởng đặc trách đào tạo, Học viện Phật giáo Việt Nam tại TP. HCM; ĐĐ. Thích Không Hạnh - Trưởng Thư viện Huệ Quang TP.HCM; GS. Ngô Bảo Châu – Giám đốc Viện Nghiên cứu VIASM; PGS Lê Minh Hà – Giám đốc Điều hành Viện nghiên cứu VIASM; TS. Trịnh Thúy Giang – Phó Giám đốc Viện nghiên cứu VIASM; TS. Hồ Bá Thân – Viện trưởng Viện Triết học Lượng tử và Trí tuệ Việt Nam; PGS. Nguyễn Viết Ngoạn - Nguyên Hiệu trưởng Đại học Sài Gòn; PGS.TS Nguyễn Công Lý, Giảng viên Đại học KHXH&NV; Giảng viên Học viện Phật giáo Việt Nam tại TP.HCM; PGS.TS Nguyễn Trần Thuật, Phó Giám đốc Trung tâm Nano và Năng lượng, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội; TS. Huỳnh Quán Chi - Đại học Tiền Giang; TS. Nguyễn Thị Bích Đào, Đại học Tôn Đức Thắng; TS. Phạm Kim Ngân, Đại học KHXH&NV TP.HCM; TS. Huỳnh Cảnh Quân – Giám đốc Trung tâm Hoa Văn Thương Mại TP, Giảng viên Đại học Sư Phạm TP.HCM; ThS. Châu Minh Trọng, Công ty Sách MCBook, TP.HCM; Bác sĩ Bùi Thị Bích, Bệnh viện SIS, Cần Thơ; Bác sĩ Nguyễn Thị Minh Tâm, Bệnh viện Từ Dũ, TP.HCM; Thầy Nguyễn Tiến Danh - Quản lý vận hành trường Cao đẳng Vabis; Thầy Nguyễn Thanh Tùng - Hiệu trưởng trường Cao đẳng Vabis; ông Đặng Anh Tài - Giám Đốc HDBank - Cần Thơ; Nhạc sĩ Hà Mai Tân… và gần 200 giáo viên, sinh viên, học sinh Xanh Tuệ Đức, BKE, SHZ, Tăng Ni, Phật tử…

Nghiên cứu về triết lý Phật giáo của các ngành khoa học xã hội như: văn học, sử học, tâm lý học, triết học, văn hoá học... đã được khá nhiều nhà khoa học trong và ngoài nước quan tâm.  Nhưng ở Việt Nam cũng trên thế giới, vấn đề nghiên cứu Phật học khách quan từ các khoa học Tự nhiên chưa nhiều (dù đã có xuất hiện một số). Hiện nay, PGS. Nguyễn Hoàng Hải là một trong số ít các nhà khoa học hiện đại tại Việt Nam so sánh Phật học dưới lăng kính của Vật lý học, sinh học, hoá học, toán học... rất thú vị, ý nghĩa, cung cấp nhiều nhận thức tích cực cho các giới,ứng dụng thiết thực Phật giáo vào cuộc sống thông qua khoa học thực nghiệm, truyền cảm hứng tích cực đến Phật tử cũng như giới nghiên cứu đam mê tri thức nhân loại, thuyết phục giới doanh nhân và thắt chặt hơn mối quan hệ hợp tác Quốc tế vì tiến bộ nhân loại.

Thông qua buổi tọa đàm gặp mặt đầu xuân, các nhà khoa học mổ xẻ nhiều vấn đề hấp dẫn của Phật giáo, đều đồng quan điểm sách "Tính không của vạn vật": (1) là công trình nghiên cứu khoa học, mà còn là cầu nối giữa triết lý Phật giáo và khoa học hiện đại, mở ra những góc nhìn mới về vũ trụ và con người; (2)  cho thấy, Phật giáo không chỉ là tôn giáo đơn thuần mà là những giáo dục và kiến thức về chân lý, trên 2.600 năm tất cả các nhà khoa học đã và đang kiếm tìm mà đều chưa nghiên cứu được tận cùng; (3) hầu hết các ngành khoa học xã hội, khoa học tự nhiên, đều khẳng định: vũ trụ quan, nhân sinh quan,đạo đức quan, thế giới quan, nhận thức thức quan, giải thoát quan Phật giáo vô cùng sâu rộng, vượt ngoài tư duy ngôn thuyết khái niệm thông thường; (4) có hai con đường đưa đến giác ngộ trong Phật giáo là đốn ngộ và tiệm tu, Tính Không thuộc về con đường ngắn nhất giành cho người trí để trực nhận và hành động (bằng sự buông bỏ xả ly, sống tỉnh thức trong mỗi phút giây hiện tiền, chánh niệm thấy biết rõ ràng, buông sở chấp và ý thức tư duy thông thường) mà không phải quảng đại quần chúng có thể tiếp nhận được triết và cũng như chấp nhận sự thật Tính Không vạn vật.

Về phía Ban Tổ chức, Chủ tịch HĐQT của Hệ thống trường Pathway Tuệ Đức và Hệ thống trường Xanh Tuệ Đức, Giám đốc Điều hành công ty Bách Khoa, Chủ tịch Trung tâm Hoa văn Thương mại Thành phố SHZ và đông đảo Giảng viên giáo viên sinh viên học sinh vô cùng hoan hỷ trong buổi giao lưu lắng nghe tác giả và các nhà khoa học trình bày, thảo luận; có thêm góc nhìn mới về Phật giáo, về khoa học Phật giáo, về giá trị ứng dụng Phật giáo, về cách tiếp cận Phật giáo của giới trí thức, giá trị ứng dụng của việc nghiên cứu và học Phật để sống an lạc, hạnh phúc, vững chãi, ý nghĩa hơn, tiếp thêm động lực tin yêu cuộc sống khi tự tin vào tính giác của bản thân và hòa nhập với vũ trụ rộng lớn mà không cảm thấy ngăn cách.

Buổi giao lưu tọa đàm diễn ra trong không khí học thuật vô cùng trang nghiêm, sôi nổi, để lại nhiều cảm xúc hoan hỷ tốt đẹp. Đại đức Thích Không Hạnh trao tặng tác giả bộ sách Phật học Phổ Thông - HT. Thích Thiện Hoa, bìa làm bằng chất liệu cây xương rồng độc nhất ở Việt Nam do Thư viện Huệ Quang dày công chế tác.Các học giả có mặt đồng nhất trí đánh giá tác giả sách là nhà nghiên cứu trí tuệ sâu sắc, nhà học giả tài, am hiểu tinh hoa Phật giáo; tác phẩm cho thấy mối quan hệ Phật giáo và khoa học hiện đại có nhiều điểm chung, từ đó, tháo gỡ ngăn cách giữa khoa học và tôn giáo, xóa bỏ mâu thuẫn giữa lý trí và đức tin; là công trình mang tính liên ngành sâu sắc. Tọa đàm cũng như nội dung cuốn sách đã kích thích đam mê nghiên cứu triết lý Phật giáo của các nhà trí thức tâm huyết đi tìm chân lý, của các Phật tử thuần thành hỷ lạc tràn ngập trong nghiên cứu học Pháp. 

Nhận lời tiếp đón từ HT.TS Thích Thiện Tâm – Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự, Chứng minh BTS GHPGVN TP.HCM, Phó Chủ tịch Ban Chấp hành Hội Hữu nghị Việt Nam – Lào TP.HCM, Phó Chủ tịch Ban Chấp hành Hội Hữu nghị Việt Nam – Campuchia TP.HCM, Phó Chủ tịch Ban Chấp hành Hội Hữu nghị Việt Nam – Thái Lan TP.HCM, trụ trì chùa Phổ Minh (Q. Gò Vấp), PGS Nguyễn Hoàng Hải và Ban Tổ chức đã có buổi vấn an Hòa thượng hết sức trân quý, HT. Thiện Tâm chia sẻ trực tiếp thân tình tại bổn tự sau bế mạc tọa đàm.

Sự kiện ra mắt sách diễn ra trước thềm Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc 2025 tại TP.HCM càng có ý nghĩa đặc biệt, góp phần lan tỏa giá trị của Phật giáo đến với cộng đồng; khiến Phật giáo luôn đồng hành cùng dân tộc, giải quyết các vấn nạn của xã hội thời hiện đại trước chiến tranh, dịch bệnh, ô nhiễm môi trường; thúc đẩy kết nối lại hoà bình thế giới, xây dựng xã hội phát triển vững bền.

Ảnh: Media Xanh Tuệ Đức

Bài: Vũ Qúy Tâm