TT. Thích Minh Nhẫn – Ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo trong công tác quản trị hành chính Giáo hội

PSO – Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn xã hội, Giáo hội Phật giáo Việt Nam cũng đứng trước yêu cầu tất yếu phải đổi mới phương thức quản trị, hành chính và hoằng pháp. Trước tình hình đó, chiều ngày 13/12/2025, tại Thiền viện Quảng Đức (VP2 TƯ GHPGVN), TT. Thích Minh Nhẫn – Ủy viên Thư ký HĐTS, Phó Văn phòng Thường trực VP2 TƯ GHPGVN – đã chia sẻ chuyên đề “Ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo” trong công tác quản trị Giáo hội, trong chương trình khóa huân tu – bồi dưỡng. Việc ứng dụng công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ là xu hướng mà còn là giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động Phật sự, đáp ứng yêu cầu quản lý hiện đại và hội nhập.

Khóa bồi dưỡng có sự tham dự của Thượng tọa Thích Phước Nguyên – Phó Tổng Thư ký, Chánh Văn phòng 2 Trung ương GHPGVN; Thượng tọa Thích Quảng Tiến – Ủy viên Hội đồng Trị sự, Phó Văn phòng 2 Trung ương GHPGVN; cùng chư Tăng Chánh, Phó Thư ký, cán bộ, nhân viên Văn phòng Ban Trị sự các tỉnh, thành khu vực phía Nam.

Trước hết, chuyển đổi số trong quản trị Phật giáo thể hiện rõ qua việc xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung về Tăng Ni, cơ sở tự viện, chức sắc – chức việc và các hoạt động Phật sự. Việc cấp và kích hoạt thẻ Tăng Ni điện tử, liên thông với hệ thống dữ liệu số, giúp xác thực nhân thân nhanh chóng, hạn chế tình trạng giả mạo, đồng thời tạo thuận lợi cho các thủ tục hành chính, xuất nhập cảnh, giao dịch và quản lý nội bộ Giáo hội. Khi dữ liệu được số hóa đầy đủ và thống nhất, công tác điều hành, thống kê, báo cáo trở nên chính xác, kịp thời và minh bạch hơn.

Bên cạnh đó, AI và các nền tảng số đang trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực cho công tác văn phòng và hoằng pháp. Các hệ thống AI có thể giúp soạn thảo công văn, báo cáo, thư mời; tóm tắt văn bản dài; xây dựng kịch bản MC cho các đại lễ; hỗ trợ viết bài truyền thông Phật sự, bài nghiên cứu, bài giảng và nội dung thuyết trình. Chỉ với thời gian ngắn, AI có thể xử lý khối lượng lớn thông tin, giúp người làm công tác Phật giáo tiết kiệm thời gian, tập trung hơn vào nội dung và định hướng tư tưởng.

Trong lĩnh vực hoằng pháp, công nghệ số mở ra không gian truyền bá giáo lý rộng lớn hơn thông qua website, mạng xã hội, nền tảng video và các hệ thống quản lý nội dung trực tuyến. Phật tử, đặc biệt là giới trẻ, ngày càng tiếp cận Phật pháp qua môi trường số. Điều này vừa là cơ hội mở rộng phạm vi hoằng pháp, vừa là thách thức đòi hỏi Giáo hội phải đổi mới phương pháp truyền đạt sao cho phù hợp, chính xác và giữ được tính trang nghiêm của Phật giáo.

Song song với đó, việc số hóa hồ sơ, văn bản và quy trình hành chính giúp giảm phụ thuộc vào giấy tờ, hạn chế thất lạc, dễ tra cứu và sử dụng ở mọi lúc, mọi nơi. Hệ thống lưu trữ trên nền tảng số cho phép lãnh đạo và Văn phòng Giáo hội nhanh chóng nắm bắt tình hình, theo dõi tiến độ xử lý văn bản, thống kê dữ liệu theo địa phương, đơn vị, từ đó nâng cao hiệu quả tham mưu và điều hành.

Tuy nhiên, bài chia sẻ cũng nhấn mạnh rằng công nghệ chỉ là công cụ hỗ trợ, không thay thế vai trò, trách nhiệm và trí tuệ của con người. Việc ứng dụng AI và công nghệ thông tin trong Phật giáo cần đi đôi với đạo đức nghề nghiệp, ý thức bảo mật thông tin và tinh thần trách nhiệm của người làm công tác hành chính – truyền thông. Dữ liệu Tăng Ni và Giáo hội phải được quản lý chặt chẽ, sử dụng đúng mục đích, đúng quy định.

Tại đây, Thượng tọa cũng giới thiệu ứng dụng VBSeID – một ứng dụng quản lý tương tự VNeID dành cho tu sĩ Phật giáo với nhiều tiện ích thiết thực. Đồng thời, Thượng tọa hướng dẫn thực hiện số hóa văn bản, nộp hồ sơ trực tuyến và triển khai nhiều nội dung ứng dụng công nghệ số vào công tác hành chính Giáo hội.

Tóm lại, việc ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo trong quản trị và hoằng pháp Phật giáo là hướng đi tất yếu, phù hợp với chủ trương chuyển đổi số của Nhà nước và yêu cầu phát triển của Giáo hội trong thời đại mới. Nếu được triển khai đúng đắn, đồng bộ và có định hướng, công nghệ sẽ trở thành trợ duyên quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả Phật sự, lan tỏa Chánh pháp và giữ vững giá trị truyền thống của Phật giáo trong xã hội hiện đại.

Thực hiện: Minh Trực