PSO - I. THÂN THẾ: Hoà thượng Thích Từ Ý, thế danh Trần Văn Chí, pháp danh Tâm Niệm, pháp hiệu Chơn Thiện, đời thứ 43 dòng Lâm Tế, thế hệ thứ 9 Thiền phái Liễu Quán Việt Nam, sinh ngày 21/1/1918 (nhằm ngày 09/12/Đinh Tỵ) tại làng Trà Tây, xã Tam Mỹ, huyện Núi Thành tỉnh Quảng Nam. Hoà thượng là con út trong một gia đình có 6 anh chị em, có truyền thống nho học và thâm tín Phật giáo. Thân phụ là cụ ông Trần Văn Thi, pháp danh Thanh Y và thân mẫu là cụ bà Ngô Thị Thời, pháp danh Tịnh Vận.
II – THỜI KỲ TU HỌC:
Năm 1934, Hòa thượng đến học Phật pháp với thầy Thái Như Đào – Tọa chủ chùa Tế Nam (Nam Tôn Phật Đường), huyện Tiên Phước tỉnh Quảng Nam. Năm 1943, Hòa thượng Di dời chùa Phú Sơn trên núi Năm Mú về núi Bàu đá ở vị trí hiện nay. Năm 1950, Ngài cầu xuất gia với HT.Tăng cang Thích Tôn Thắng tại chùa Phổ Thiên (nay là chùa Phổ Đà, TP.Đà Nẵng). Năm 1953, được thọ giới Sa di tại chùa Báo Quốc (Huế). Năm 1956, thọ giới Cụ túc tại giới đàn chùa Ấn Quang (Sài Gòn) do Hòa thượng Thiện Hòa làm đàn đầu. Sau khi đắc giới được Bổn sư đưa về Tam Kỳ giúp việc trùng tu chùa Tịnh Độ. Cuối năm 1956, lại được Chi hội Phật học Tam Kỳ cung thỉnh làm giám tự chùa Hòa An. Năm 1958, Hoà thượng vận động tín đồ cúng dường đất để khai sơn xây dựng chùa Hữu Lâm huyện Tiên Phước. Năm 1960, Ngài chính thức được Chi hội Phật học Tam Kỳ cung thỉnh làm trụ trì chùa Hòa An.Năm 1962, tỉnh Quảng Tín thành lập, Hòa thượng đã cùng Hội Phật học tỉnh Quảng Tín đứng ra xin đất, vận động xây dựng chùa Đạo Nguyên làm cơ sở cho Hội. Năm 1963, Ngài khai sơn xây dựng chùa Từ Quang tại xã Kỳ Hương huyện Tam Kỳ (nay là phường Trường Xuân, TP.Tam Kỳ). Năm 1964, Giới đàn đầu tiên tại chùa Phước Lâm do GHPGVNTN tỉnh Quảng Nam tổ chức, Ngài được cung thỉnh làm Tôn chứng sư. Năm 1965, Ngài lại được Viện Hoá Đạo bổ nhiệm trụ trì chùa Đạo Nguyên, trụ sở GHPGVNTN tỉnh Quảng Tín. Năm 1968, 1969, Ngài liên tiếp đại trùng tu chùa Hoà An, chùa Từ Quang. Năm 1970, lại được mời vào Ban tổ chức Đại giới đàn Vĩnh Gia tại Đà Nẵng. Năm 1972, Hoà thượng khai sơn xây dựng chùa Hưng Quang xã Tam Xuân huyện Núi Thành và đặt tượng Phật Thích Ca tại Tiên Long Thạch Động (chùa Hang) xã Tam Nghĩa, dựng tượng đài Quan Thế Âm Bồ Tát tại đập Bà Quận. Năm 1973, khai sơn xây dựng chùa Sư nữ Diệu Quang phường Hòa Hương và chùa Từ Quang xã Tam Tiến, Núi Thành. Năm 1976, nhận lãnh chức vụ Chánh đại diện Phật giáo Tam Kỳ; cũng trong năm này, Hòa thượng tổ chức khóa An cư kiết hạ cho chư Tăng tại chùa Từ Quang huyện Tam Kỳ lần đầu tiên sau ngày đất nước thống nhất. Năm 1981, Ngài khai sơn chùa Phước Quang huyện Long Thành, Đồng Nai. Năm 1985, làm Giáo thọ A Xà Lê Đại giới đàn tại chùa Long Tuyền (Hội An). Năm 1990, mở Giới đàn phương trượng truyền giới Sa di tại chùa Hòa An. Hòa thượng còn hỗ trợ trùng tu một số chùa ở các vùng lân cận. Bên cạnh đó, Ngài thường tổ chức các khóa tu Bát Quan trai tại các chùa trong khu vực.
Hữu xạ tự nhiên hương – Hòa thượng là bậc Thạch trụ Tòng lâm của xứ Quảng, đã lan tỏa đức độ đi muôn phương. Tiếng lành đồn xa – đệ tử các nơi đến xin quy y và xuất gia với Ngài. Chính nhờ sự tận tụy giáo dưỡng của Người, hàng đệ tử xuất gia được thừa hưởng đức từ bi và trí tuệ của Ngài mà có những vị đã trở thành rường cột Phật pháp đóng góp thiết thực cho Phật giáo hiện tại. Có vị hiện đang là Thành viên, là Uỷ viên thường trực HĐCM GHPGVN, có vị là Uỷ viên HĐTS GHPGVN – đã và đang là Trưởng ban Trị sự Phật giáo tỉnh Quảng Nam và TP.Đà Nẵng, có vị đang lãnh đạo Ban Trị sự các cấp tỉnh, thành, quận, huyện,thị nhiều nơi, có vị đang là trụ trì, hành đạo và lãnh đạo Phật giáo khắp nơi trongvàngoài nước.Thật là:
“Bất từ bì quyện tiếp độ chúng Tăng linh chánh lý thời thời quảng bá
Vô tích gian lao lợi sanh hoằng đạo tỷ pháp luân xứ xứ xương minh”.
(Không nề mỏi mệt tiếp độ Tăng khiến Chánh pháp luôn luôn truyền bá
Chẳng quản nhọc nhằn lợi sanh truyền đạo bánh xe pháp khắp chốn vang danh).
III- VIÊN TỊCH:
Mãn duyên hoá độ, thuận lý vô thường, vào lúc 01 giờ 25 phút ngày 21 tháng 7 năm Canh Ngọ (09/9/1990), Hoà thượng an nhiên thị tịch tại chùa Hoà An trong tiếng niệm Phật của môn đồ tứ chúng, hưởng thọ 74 tuổi, 58 năm hành đạo. Cuộc đời Hòa thượng là tấm gương sáng về hạnh nguyện độ sanh, ý chí xuất trần, lòng từ bi bao trùm thái hư, đến đi tự tại đúng như lời Hoà thượng Từ Nghiêm đã cảm tán:
“TÂM bao thái hư, TỪ bi nhiếp chúng hội nhập CHƠN Như tánh
NIỆM trùm hải giác, Ý thuận nhân sinh đáo đắc THIỆN xảo môn”
Một lòng kính ngưỡng bậc Tôn sư khả kính, đệ tử chúng con mạo muội xin ghi lại đôi nét hành trạng của Hòa thượng, ngỏ hầu nêu gương sáng cho hàng hậu học noi theo.
Nam Mô Từ Lâm Tế Chánh Tông Tứ Thập Tam Thế, Liễu Quán Thiền Phái Đệ Cửu Đại Húy thượng Tâm hạ Niệm, tự Từ Ý, hiệu Chơn Thiện Hòa thượng Giác linh Hoà thượng thuỳ từ chứng giám.
Bảo Hưng/Phật sự online