Tiền Giang: Ni trưởng Thích Nữ Như Đức trích dẫn “Trưởng lão Ni kệ” chia sẻ tại khóa Bồi dưỡng Luật học Ni giới

PSO – Chiều ngày 16/4/2025 (nhằm ngày 19/3/Ất Tỵ) trong không khí trang nghiêm của Khoá bồi dưỡng luật học lần 3 tổ chức tại chùa Tịnh Nghiêm (TP.Mỹ Tho), Ni trưởng Thích Nữ Như Đức - Cố vấn Phân ban Ni giới Trung ương, Trụ trì thiền viện Viên Chiếu (tỉnh Đồng Nai) quang lâm chia sẻ một số chủ đề được trích dẫn trong “Trưởng lão Ni kệ” với hơn 200 chư Ni tham dự.

Mở đầu buổi giảng, Ni trưởng quay về với lịch sử, giới thiệu sơ nét về dòng chảy sông Tiền và hình ảnh chư Ni cũng được hoà nhập thâm sâu vào nguồn chảy của Phật pháp từ Thánh tổ Ni Đại Ái Đạo. Ni trưởng ôn lại hình ảnh Di Mẫu cùng 500 người nữ chân rỉ máu, băng rừng vượt thác, quỳ dưới chân Đức Phật xin phép được xuất gia, gia nhập Tăng đoàn. Qua 3 lần cầu thỉnh của Ngài A-nan, Đức Phật chấp nhận với điều kiện tuân giữ Bát Kỉnh Pháp (tám pháp cung kính). 

Trong các bài kệ của Trưởng lão Ni, Ni trưởng nhắc đến một số hình ảnh tiêu biểu với nhiều điểm thú vị và ý nghĩa. Câu chuyện của Mutta là con gái của một Bà la môn nghèo tên là Oghataka. Khi đến tuổi trưởng thành làm vợ một người Ba la môn lưng còm và sau đó xin phép gia đình xuất gia. Theo chân ngài Di Mẫu xuất gia, khi nhận phận sự của người Ni tu tập, ngài Mutta nỗ lực thiền quán nhưng tâm vẫn chạy theo các đối tượng ngoài. Ngài tinh tấn cho đến khi chứng quả vị A la hán và lập bài kệ:

“Lành thay giải thoát Ni

Ta thật khéo giải thoát

Giải thoát ra khỏi được, 

Ba vật còm và cong, 

Thoát cối xay, cái chày,

Thoát ông chồng lưng còm,

Hỡi này giải thoát Ni!

Ta thoát được sống chết,

Những gì dẫn tái sanh,

Được nhổ lên tận gốc.”

Ni trưởng ôn lại câu chuyện của Đức Thế Tôn khi sắp nhập Niết Bàn, ngài Di Mẫu dẫn 500 người nữ đến thưa và gửi trọn tâm mình, xin phép nhập Niết Bàn trước Đức Phật. Sau đó, về lại tịnh xá nhập Niết bàn, bay lên hư không, phóng lửa tam muội tự thiêu thân mình. Những Xá lợi của Thánh Tổ Ni được ngài Quân Đầu dâng lên và Đức Thế Tôn liền nói:“Đây là Xá lợi của một bậc đại trượng phu”. Từ đó, Ni trưởng sách tấn đại chúng tinh tấn và người nữ luôn có khả năng chứng đắc.

Tiếp theo, câu chuyện của Thánh Ni Sona xuất gia khi tuổi già, chán cảnh không người nuôi dưỡng, vào tinh xá ở cùng các Tỳ kheo ni phàm phu có lòng khinh rẻ bà không tài sản, xuất thân mơ hồ, lại già yếu nên đối xử bạc đãi. Bắt bà làm các công việc từ nhỏ, nặng nhọc, không được tham dự các buổi lễ, bà sanh tâm chán nản. Khi gặp Đức Phật tỏ ngộ, bà liền tinh tấn, chuyên cần tu tập. Một hôm, được giao nhiệm vụ chuẩn bị nước nóng cho Ni chúng về tắm, do tuổi già di chuyển khó khăn, bà trượt chân té. Trong cơn đau của thân thể, bà liền lấy đề mục Thọ quán niệm xứ để tu, liền chứng đắc và là vị Thánh Ni tinh tấn Đệ nhất. Khi Ni chúng về chưa có nước nóng, bà xả định, trong nháy mắt bà dùng “Hoả giới tam muội”, nước sôi sùng sục ai nấy đều kinh hoàng.

Qua câu chuyện này, Ni trưởng nhấn mạnh, chúng ta không nên quan trọng địa vị, vật chất, mà quan trọng ở tâm nỗ lực tu tập, nhiệt tâm tinh cần, quyết liệt đẩy sạch những vướng mắc của chính mình.

Nhắc đến câu chuyện của Patacara, là con gái một gia đình giàu có, nhưng phải lòng chàng trai nghèo khổ. Họ cùng trốn đi và sinh sống ở xa gia đình. Khi có mang, bà muốn trở về nhà cha mẹ để sinh, mong được giúp đỡ, nhưng anh chồng lo sợ, không thể quay về. Lần mang thai thứ hai, trên đường trở về nhà bà chuyển dạ sinh con, chồng vào rừng tìm cây để dựng chòi, nhưng bị rắn độc cắn. Patacara đau dữ dội sinh con, chờ hoài không thấy chồng trở lại. Hôm sau, lên đường thấy chồng đã chết, khóc than ai oán, ôm con vừa sinh vào lòng, tay dắt đứa trẻ để vượt suối trở về nhà. Đứa con vừa sinh bị diều hâu bắt lấy, đứa con lớn bị đuối nước giữa dòng. Đau đớn về làng thì hay tin cha mẹ, bà con mất trong đám cháy đêm qua. Tận cùng của đau đớn, bà điên dại tìm đến Đức Thế Tôn được xoa dịu, tỉnh trí và xuất gia tinh tấn tu tập chứng đắc cùng các thần thông và nói bài kệ số 112-116 trong Trưởng lão Ni kệ Patacara (Theri. 134).

Nhân dịp này, Ni trưởng chia sẻ những kinh nghiệm của bản thân mình trước đại chúng, chỉ có trí tuệ và giới hạnh, lấy phương tiện để tu tập, tận dụng và khơi dậy những quyết tâm, trí tuệ và giới đức. Dập tắt đi những tham vọng thì giải thoát sẽ tìm đến. 

Đúc kết buổi giảng, Ni trưởng nhắc nhở đại chúng hãy từng bước chuyển đổi, giải quyết triệt để vấn đề sanh tử, không chạy theo những thường tình của thế gian. Đặc biệt, Ni trưởng rất tán thán chư Ni tham dự Khoá Bồi dưỡng Luật học lần này vì đây là việc làm vô cùng cần thiết cho Ni giới.

Vạn Nguyên - Thiện Nguyễn