Đạo và Đời

Trong văn hóa tín ngưỡng của người Việt thì hình ảnh Bồ tát Quán Thế Âm trong thân tướng người nữ là phổ biến nhất, có lẽ đây là phương thức thờ phượng chính yếu của người Việt đối với đức Quán Thế Âm từ ngàn xưa.

Khi chúng tôi ghé thăm chùa Kỳ Quang II, Hòa thượng Thích Thiện Chiếu - Trụ trì chùa, đón tiếp chúng tôi với nụ cười đôn hậu, tay vẫn cầm chiếc vòi xịt nước để vệ sinh sân chùa. Dù đã 76 tuổi, Hòa thượng vẫn duy trì thói quen dậy sớm mỗi ngày, cần mẫn quét dọn, làm sạch từng ngóc ngách trong khuôn viên chùa.

Từ những kinh nghiệm giác ngộ chữa lành phiền não, Đức Phật đã trở thành bậc thầy chữa lành, người thầy thuốc của nhân loại. Nói khác đi, Đức Phật là bậc thầy tự chữa lành và có năng lực tư vấn chữa lành mọi tâm bệnh.

PSO - Thiểu dục tri túc là phương pháp giáo dục tinh thần cũng như là một nếp sống mà Phật giáo đã xây dựng và thực hành trong hàng ngàn năm qua. Thông qua việc giáo dục về lòng tham cùng lòng biết ơn mà ở đó người con Phật thực hành trừ bỏ lòng tham, nuôi dưỡng biết ơn với những gì mình có, tận dụng và sử dụng chúng hợp lý.

Lối sống tiết độ qua lời dạy của Đức Phật là một lối sống có Chánh kiến, giúp con người tránh xa những khổ đau do những cám dỗ của vật chất mang lại. Mặt khác, tiết độ giúp con người biết sống có đạo đức, tuân thủ khuôn phép để xây dựng một cuộc sống an vui, hạnh phúc, thảnh thơi.

PSO - Biển cả là nguồn cảm hứng, là kho tàng vô tận. Muôn loài sinh vật đều tìm được chỗ dung thân nơi biển cả. Chánh pháp Như Lai cũng vậy, luôn có sự khiêm cung và rộng mở để dung chứa, hóa giải tất cả phiền não thiên hạ.

Trong Kinh Pháp Cú thuộc Tiểu Bộ Kinh, có một phẩm đề cập đến “tự ngã” (Attavaggo), với 10 câu kệ ngắn mà tiêu biểu nhất là kệ ngôn số 165 đã trình bày rất súc tích, sáng tỏ về tinh thần tự giác trên lộ trình tu tập của người con Phật.

Chùa Việt ở Khánh Hòa là không gian linh thiêng, là cơ sở thờ tự cũng như các thực hành văn hóa Phật giáo. Chùa Việt ở Khánh Hòa ngoài thờ Phật cũng là sự dung hợp với các tín ngưỡng, tôn giáo truyền thống của người Việt.

Quả vị A-la-hán trong kinh điển Đại thừa Phật giáo, mang tính chất căn bản và quan trọng để hành giả phát tâm hành Bồ tát hạnh với các Ba-la-mật lợi ích chúng sinh.

Trong xã hội Ấn Độ cổ đại, Tăng đoàn Phật giáo đã làm lung lay chế độ đẳng cấp, bất công xã hội, phân biệt giới tính, cuồng tín tôn giáo… Trên nền tảng đó, suốt hơn 2.600 năm qua, Tăng chúng tiếp tục là những người tiên phong thúc đẩy cải cách xã hội tại các quốc gia mà Phật giáo có mặt, vì hạnh phúc và lợi lạc cho loài người.

Cuộc đời mỗi người trở nên “đen hay sáng” đều tùy thuộc vào việc chúng ta tiếp xúc với “mực hay đèn”, bởi chính nó là người bạn của ta vậy. Chúng ta nên thân cận với những người bạn hiền lương, hướng thượng, để ngày càng tinh tấn trên con đường gạn độc tham sân si.

Khổ đau và hạnh phúc là nỗi trầm tư hàng đầu trong kiếp nhân sinh. Nhiều người cho rằng hai cảm thọ ấy là do nghiệp quyết định. Giáo lý nghiệp không phải là do Đức Phật sáng tạo ra mà đã có từ trước khi Phật giáo xuất hiện.

PSO - Những lời dạy của Đức Thế Tôn trong hệ thống Thánh điển Pāli, chánh kiến giữ vị trí đứng đầu, đóng vai trò quan trọng và then chốt không những trên con đường giải thoát, mà còn để đạt được an lạc trong hiện tại cuộc đời. Nổi bật trong đó là Kinh Chánh tri kiến, một trong những bản Kinh tiêu biểu nhấn mạnh về vai trò của chánh kiến.

Đức Phật thật hi hữu và mầu nhiệm trong cách xuất hiện trên cuộc đời này, nhưng hi hữu và mầu nhiệm nhất là sự khai sáng giáo pháp tỉnh thức của Ngài, đưa nhân loại ra khỏi cơn ngủ dài trong vô minh, ảo tưởng và mê lầm.

Thực tế cho thấy, tinh thần dấn thân nhập thế đã nói lên vai trò tích cực của Phật giáo trong đời sống xã hội đương đại, không những tạo ra các giá trị chân chính đóng góp thiết thực vì lợi ích tha nhân mà còn bảo tồn nguyên vẹn các giá trị truyền thống và bản chất Đạo Phật.

Trong suốt thời gian dài trụ thế giáo hóa, kinh điển ghi lại lời Phật dạy đã lưu giữ rất nhiều bài kinh nói về bình đẳng quyền lợi giai cấp, nhân phẩm và bình đẳng trong cả việc tu hành.

“Vô ngã” như vậy phải hiểu như một bài học áp dụng thực tiễn, một phương pháp tu tập, một tâm lý trị liệu, nhằm phá bỏ sự chấp ngã, sự bám víu vào cái “ta”.

Nhìn thấy, lắng nghe bản thân trước hết là cảm nhận, quan sát, quán chiếu bên trong cơ thể. Phần lớn chúng ta cảm nhận, lắng nghe về con người thông qua suy nghĩ của mình. Những suy nghĩ ấy bám chặt vào kiến thức, tư tưởng, niềm tin, thành kiến đã được xây dựng kiên cố.

Việc tìm hiểu tương quan giữa giáo lý Nghiệp và Đạo đức Phật giáo giúp chúng ta ý thức hơn về những hành vi tạo tác, định hướng cho nhân loại một nếp sống đạo đức, góp phần cho xã hội tốt đẹp, kiến tạo thế giới hòa bình.

Trí tuệ trong vai trò lãnh đạo, quản lý chính là khả năng nhìn xa trông rộng và khả năng tu sửa bản thân của người lãnh đạo. Bên cạnh những kiến thức chuyên ngành, mỗi cá nhân cần phải rèn luyện bản thân, phát huy ưu điểm và đặt lợi ích tổ chức lên trên nhu cầu của bản thân.

Ngày nay, thiền không còn xa lạ đối với nhiều người ở các đô thị lớn Việt Nam. Nhiều sinh viên, kể cả giảng viên, duy trì thực tập thiền mỗi ngày để thu nạp năng lượng tích cực nhằm có thể tiếp nhận, phát triển tri thức một cách chủ động và toàn vẹn, đồng thời làm chủ thân tâm tạo ra niềm an lạc mỗi ngày.

PSO - Giữ gìn đạo đức trên thương trường là rất khó nhưng người biết dùng năm cái tâm trong việc điều phục mình chính là biểu hiện của người có đạo đức, có khả năng thích nghi mọi hoàn cảnh để hoàn thành tốt vai trò.

Triết lý Phật giáo lại cho rằng không có “cái tôi hay bản ngã” theo ý nghĩa của một cái gì đó vĩnh cửu, không thể tách rời, tự trị trong một sự tồn tại cá nhân, những gì chúng ta nghĩ là bản ngã hay “cái tôi” chỉ là một kinh nghiệm tạm thời.

Thực hành nhẫn nhục là nền tảng quan trọng tạo điều kiện thuận lợi để nuôi dưỡng đức khiêm hạ, tâm từ bi, cũng như phát triển trí tuệ, định lực và vô số những pháp lành khác nữa.

Mỗi chuyến đi là một hành trình phụng sự và tu tập. Ba ngày về Bắc tham dự lễ ra mắt sách Tĩnh Tư Ngữ và đi cứu trợ bão lũ vừa qua, với tôi là một trải nghiệm sâu sắc, ý nghĩa, để lại nhiều dư vị ngọt ngào.