I.Thân thế:
Đại lão Hoà thượng thượng Nhựt hạ Huệ, thế danh Huỳnh Văn Tám, sinh năm Canh Thìn (1940) tại cù lao Quới Thiện, huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. Thân phụ của Hoà Thượng là cụ ông Huỳnh Văn Trừ – Pháp danh Thiện Giáo, một nhà nho yêu nước. Thân mẫu là cụ bà Huỳnh Thị Luận – Pháp danh Diệu Nghĩa, nhà có 13 anh chị em, Hòa thượng là người con trai thứ 8 trong gia đình.
II.Thời gian xuất gia, học đạo:Do gia đình ở gần chùa Vạn Cổ, nên từ nhỏ Hòa thượng được theo thân mẫu tới lui công quả tại chùa. Dần dần thấm nhuần tinh thần Phật pháp và hạt giống bồ đề đã ươm mầm sẵn có trong con người của Hoà thượng, nên sau thời gian bạo bệnh, Ngài đã nhận thức được cõi đời là giả tạm, thế sự phù vân chỉ có đạo giải thoát là cứu cánh. Vì vậy Ngài đã đảnh lễ song thân xin phép xuất gia học đạo với Sư cụ Trụ trì chùa Vạn Cổ là Hòa thượng Bá Huệ.
Hoà thượng được Sư cụ thế phát và ban cho Pháp tự là Quang Tuệ, pháp húy là Trừng Quang, Pháp hiệu là Nhựt Huệ kế thừa dòng thiền Lâm Tế Chánh Tông đời thứ 41, năm ấy Ngài vừa tròn 16 tuổi. Sau khi xuất gia Hoà thượng đã nỗ lực tinh tấn tu học, dõng mãnh công phu công quả nên được Sư cụ và Phật tử tại bổn tự vô cùng quý mến. Sau những tháng năm chuyên cần tu học đó, biết được đạo hạnh của Hoà thượng đã vững vàng, nên năm 1960, được Sư cụ cho thọ giới Sa Di tại chùa Vạn Cổ, đến năm 1966, thọ Tam đàn Cụ túc tại chùa Huệ Nghiêm.
III.Sự nghiệp Hoằng pháp:
Sau khi tốt nghiệp Cao đẳng Phật học tại Phật học đường Huệ Nghiêm Tp Sài Gòn (nay là Tp Hồ Chí Minh), năm 1969, Hòa thượng trở về Trà Vinh tu học tại chùa Phật Tâm và làm trụ trì cho đến ngày viên tịch. Trong khoảng thời gian này do thời cuộc đổi thay, nên Hòa thượng chỉ chuyên tâm tu học giáo lý Phật đà và đã đạt được những thành tựu nhất định. Từ khi ngộ lẽ huyền vi đồng thời chiến tranh kết thúc cũng đến lúc người hoằng pháp độ sanh phụng sự đạo pháp:
- Năm 1985, Hòa thượng được bổ nhiệm làm Trưởng ban Hoằng pháp BTS PG tỉnh Cửu Long nay là BTS GHPGVN tỉnh Vĩnh Long, đồng thời làm Phó trụ trì chùa Giác Thiên, phường 4, thị xã Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long.
- Năm 1992, Ngài được TƯ GHPGVN đề cử làm Trưởng ban vận động thành lập BTS GHPGVN tỉnh Trà Vinh.
- Năm 1993, tại Đại hội Đại biểu GHPGVN tỉnh Trà Vinh lần I, Hòa thượng được suy cử làm Uỷ viên Hội đồng Trị sự GHPGVN, Phó Trưởng ban Thường trực BTS GHPGVN tỉnh Trà Vinh.
- Hòa thượng tiếp tục giữ chức vụ Phó trưởng ban Thường trực BTS GHPGVN tỉnh Trà Vinh nhiệm kỳ II-III-IV.
- Đại hội Đại biểu GHPGVN tỉnh Trà Vinh Nhiệm kỳ V (2012-2017) Ngài giữ chức vụ Phó ban Thường trực kiêm Trưởng Ban Tăng sự GHPGVN tỉnh Trà Vinh.
- Năm 1999, Ngài làm hiệu trưởng trường TCPH Trà Vinh từ Khóa I cho đến Khóa V.
- Năm 2000, nhân duyên hội tụ, Ngài cho khởi công trùng tu Tổ đình Lưỡng Xuyên và là Trụ trì Tổ đình cho đến hiện nay.
- Tiếp tục đên năm 2009, Hòa thượng cho khởi công trùng tu - xây dựng chánh điện chùa Phật Tâm đến 2011 thì hoàn thành.
- Đến Đại hội Đại biểu GHPGVN tỉnh Trà Vinh Nhiệm kỳ VI (2017-2022), Hòa thượng được suy tôn làm Thành viên Hội đồng Chứng minh GHPGVN.
- Với công tác Hoằng pháp lợi sanh, Hòa thượng được các Ban kiến đàn cung thỉnh vào hàng Tôn chứng Tăng già của nhiều Đại giới đàn trong và ngoài tỉnh Trà Vinh.
Với ân đức uy nghiêm, đạo tâm trác thế, trí tuệ viên dung, tòng lâm thạch trụ, bậc mô phạm cho đàn hậu học. Trải qua hơn 50 năm tu học hành đạo, hoằng pháp lợi sinh, truyền thừa chánh pháp và đóng góp vào sự nghiệp của dân tộc, Hoà thượng xứng đáng là bậc thạch trụ tăng già, bậc quang minh lỗi lạc, trí đức song toàn. Ngài là bậc mô phạm mẫu mực, là tấm gương sáng muôn đời cho thế hệ mai sau noi dấu.
VI.Thời kỳ viên tịch:Do niên cao lạp trưởng, thuận thế vô thường, năm 2014, Hòa thượng lâm bệnh duyên. Mặc dầu được sự tận tâm cứu chữa của y-bác sĩ và sự chăm sóc đặc biệt của hàng môn đệ nhưng bệnh tật của Ngài không thuyên giảm mà ngày một tăng thêm. Đến lúc hoá duyên hoàn mãn, Hoà thượng đã an nhiên thu thần thị tịch vào lúc 6 giờ 45 phút, ngày 10 tháng 04 năm Nhâm Dần (10-05-2022). Trụ thế 83 năm, Hạ lạp 57 năm.
Hoà thượng đã viên mãn đạo nghiệp phục vụ đạo pháp và dân tộc hoằng pháp độ sinh. Tuy trở về cõi Niết bàn, nhưng công đức và đạo nghiệp của Hoà thượng vẫn còn sống mãi trong tâm tư, ký ức của Tăng Ni, Phật tử Giáo hội Phật giáo Việt Nam và trang sử muôn màu của Phật giáo Việt Nam thời hiện đại.
Nam Mô Ma Ha Sa Môn Từ Lâm Tế Chánh Tông Tứ Thập Nhất Thế Huỳnh Công Trưởng Lão Hòa Thượng Giác Linh Liên Tòa Chứng Giám.
Trà Vinh, ngày 11 tháng 05 năm 2022
(ngày 11 tháng 4 năm Nhâm Dần)
Hàng đệ tử kính bút
