Thượng tọa Thích Quảng Truyền – Uỷ viên HĐTS, Phó trưởng ban TT Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Lạng Sơn- Kính gửi: Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Lạng Sơn nhận được Công văn số 115/HĐTS-VP1 đề ngày 14/5/2021 của Hội đồng Trị sự Trung ương GHPGVN về việc Bộ Tài chính xin ý kiến các Bộ, ngành TW và UBND các tỉnh, thành phố về dự thảo Thông tư hướng dẫn quản lý, thu chi tài chính cho công tác tổ chức lễ hội và tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội.
Về việc này, Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Lạng Sơn xin có ý kiến như sau:
Việc Bộ Tài chính có Thông tư hướng dẫn quản lý, thu chi tài chính cho công tác tổ chức lễ hội và tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội là việc làm bình thường, thể hiện quyền quản lý của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong lĩnh vực được giao theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, phạm trù quản lý và những quy định của bản dự thảo Thông tư liên quan trực tiếp đến cơ sở tôn giáo, Tăng Ni trụ trì (cụ thể là các chùa dưới sự quản lý của Giáo hội Phật giáo các cấp đã được quy định trong Hiến chương và Nội quy Tăng sự của GHPGVN).
Chính vì vậy. Tiếng nói của các cấp Giáo hội; Đặc biệt là của Trung ương GHPGVN là hết sức quan trọng để hài hòa các lợi ích, tránh xung đột, có thể vô tình làm cho các thế lực thù địch lợi dụng, kích động, gây chia rẽ, mất an ninh trật tự xã hội.
Để giải quyết căn cơ câu chuyện "hòm công đức" và thuật ngữ "tiền công đức" từ lâu nay vẫn bị lạm dụng, dẫn tới bị xã hội hiểu nhầm. Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Lạng Sơn kính đề nghị:
- Tiền công đức chỉ được các cấp Giáo hội, Trụ trì các tự viện kêu gọi khi có các Phật sự đặc biệt, hoặc theo truyền thống là: trùng tu, xây dựng tự viện, tạc tượng, đúc chuông hoặc các Phật sự tiêu biểu khác làm lợi ích cho số đông. Khi vận động công đức phải theo trình tự, quy định của Luật Tín ngưỡng tôn giáo và Nghị định 162/2017 của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Tín ngưỡng tôn giáo cũng như các văn bản quy định của Giáo hội.
- Các cơ sở tự viện không nên đặt "hòm công đức" hoặc in "giấy ghi công đức - phiếu ghi công đức" mà nên sử dụng đúng từ ngữ như: "Hòm phước sương"; "Hòm cúng dàng Tam Bảo" hoặc "Giấy ghi nhận cúng dàng Tam Bảo - Phiếu ghi nhận cúng dàng Tam Bảo". Việc cúng dàng Tam Bảo là tự nguyện của tín đồ Phật tử, vị Trụ trì đương nhiên có quyền tiếp nhận, quản lý, chịu trách nhiệm với sự cúng dàng đó. Theo giới luật và truyền thống của Phật giáo thì việc cúng dàng thường trụ Tam Bảo là việc làm bình thường, vị trụ trì là người thay mặt Tăng Ni trong chùa tiếp nhận và quản lý sử dụng đúng mục đích theo phép lục hòa. Trong xã hội hiện đại ngày nay thì đây là sự cho, tặng hợp pháp theo quy định của pháp luật.
- Tất cả các nguyên nhân đều bắt nguồn từ thuật ngữ bị lạm dụng cách gọi là "tiền công đức - hòm công đức". Nếu là các Phật sự nêu tại mục 1 ở trên thì đương nhiên việc quản lý, sử dụng tiền công đức đúng mục đích, minh bạch vv… là đương nhiên. Nhưng nếu là tiền cúng dàng Tam Bảo thì việc quản lý, sử dụng là việc làm nội bộ của Giáo hội và Tăng Ni. Chính vì vậy cần làm rõ về vấn đề này để xã hội hiểu rõ nội tình. Tóm lại, thuật ngữ "tiền công đức - hòm công đức" đang bị chính chúng ta lạm dụng từ ngữ, làm xã hội hiểu nhầm; tự gây khó cho mình; trong khi đó, Phật giáo không dùng từ "công đức" để chỉ cho tiền bạc.
- Trung ương Giáo hội cần có Thông tư quy định, hướng dẫn chi tiết, tách bạch rõ ràng về việc kêu gọi công đức và tiếp nhận cúng dàng Tam Bảo; cách thức quản lý, sử dụng; các thuật ngữ về "Công Đức"; các hòm công đức; hòm phước sương; hòm cúng dàng Tam Bảo sao cho phù hợp, đúng pháp luật và giáo luật. Qua đó, khẳng định sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sắc của Giáo hội trên mọi mặt hoạt động của các cấp Giáo hội; Tăng Ni tại cơ sở tự viện của Giáo hội đã được Hiến định trong Hiến chương của Giáo hội và pháp luật của nhà nước, tránh sự hiểu nhầm không đáng có của xã hội; bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của Tăng Ni và các cơ sở tự viện.
Với nội dung trên. Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Lạng Sơn kính đề nghị Trung ương GHPGVN xem xét.
Trân trọng kính chào!
