Kiên Giang là tỉnh cuối cùng của ĐBSCL mà đoàn Khảo sát Kiến trúc Phật giáo BVH TƯ GHPGVN đến tiếp cận nghiên cứu, đánh giá về kiến trúc và di sản của từng ngôi chùa trong đợt khảo sát này. Đoàn đã làm việc với các ngôi chùa, tự viện tại tỉnh Kiên Giang.
Điểm đến mở đầu của đoàn khảo sát là chùa Ratanaransi Láng Cát (TP. Rạch Giá) do ĐĐ. Long Phi Yến làm trụ trì. Chùa Ratanaransi Láng Cát mang nét đặc trưng văn hoá kiến trúc Angcovat (Campuchia) do một nhà sư truyền đạo người Campuchia đến vùng đất này từ hơn 600 năm trước, dừng chân ở lại nơi đây, nhà sư đã xây dựng ngôi chánh điện này, giúp dân tu tập. Tiếp nối nhiều đời trụ trì, tháng 5 năm 2022, ĐĐ. Long Phi Yến được bổ nhiệm trụ trì. Tâm nguyện của ĐĐ. Long Phi Yến là xây dựng lại ngôi Chánh điện đã xuống cấp, trang thiết, sắp xếp lại các khu vực thờ tự, giữ gìn bản sắc tinh hoa của ngôi cổ tự để không chỉ là nơi hành đạo, học Phật, tu tập mà còn là một địa chỉ du ngoạn tâm linh giá trị nơi vùng đất phương Nam.
Rời chùa Láng Cát, đoàn công tác đến chùa Sắc Tứ Tam Bảo. Trong giai đoạn 1939 – 1941 chùa cũng là trạm liên lạc của Xứ ủy Nam Kỳ – địa điểm họp bí mật của Đảng, hội Phật Học Kiêm Tế, Hội Phật học Nam Việt. Đối với người Kiên Giang, ngôi chùa có vai trò quan trọng trong việc hình thành, phát triển Phật giáo của địa phương này. Chùa được thành lập vào cuối thế kỷ XVIII, ngôi chùa không chỉ có vẻ đẹp hoàn hảo thu hút du khách và người dân đến chùa, mà đây còn là địa chỉ nuôi giấu cán bộ, hoạt động cách mạng trong chiến tranh.
Năm 1988, chùa Sắc Tứ Tam Bảo – Rạch Giá, Kiên Giang được công nhận là Di tích Lịch sử Văn hoá cấp Quốc gia trở thành điểm du lịch thu hút khách du lịch trong và ngoài nước đến chiêm bái thắng cảnh tâm linh này.
Sau đó Đoàn đã đến Tịnh xá Ngọc Sơn được xây dựng năm 1964 thuộc Giáo đoàn 4 Giáo hội Tăng già Khất sĩ VN, Cố HT. Thích Giác Phúc lúc đó là trụ trì. Từ năm 1980 đến nay, HT. Thích Minh Nhuần trụ trì Tịnh xá này. Chánh điện có pho tượng đản sinh. Chánh điện được bài trí đơn giản, trang nghiêm. Giữa Chánh điện là pháp tháp 3 cấp, tôn trí tượng đức Phật Thích Ca. Đây là ngôi chùa tiêu biểu của Hệ khất sĩ ở tỉnh Kiên Giang.
Điểm cuối cùng nơi đoàn đến là chùa Phật Quang tọa lạc ở (số 83 đường Quang Trung, phường Vĩnh Quang, TP. Rạch Giá). Ngôi chùa gắn với tên tuổi đạo hạnh HT. Thích Giác Phước đã nhập Niết bàn, ngày từ cuối thời thuộc Pháp, những năm 1950.
Trụ trì hiện nay là TT. Thích Minh Nhẫn, vốn xuất gia tu học với Sư ông Giác Phước từ năm 13 tuổi. Thượng toạ được Hòa thượng chăm lo sự học đến nơi đến chốn ở Đại Tòng Lâm, và du học ngành triết học và quản trị ở nước ngoài.
Tư tưởng, học thuật của vị trụ trì phần nào thể hiện qua kiến trúc hiện có của Phật Quang tự, một công trình ẩn mình trong tứ hợp diện kín bưng, mang bên trong chính điện đúng cách truyền thống Phật giáo và cả khối kiến trúc hiện đại được cho là khu phục vụ sự kiện Phật sự lớn nhất tỉnh.
Sau đây là một số hình ảnh được ghi nhận:
Thực hiện: Hoà Nhã – PSO
