PSO - Trong khuôn khổ khóa thiền Tứ niệm xứ lần 6 tại tu viện Long Hưng (Q. Bình Tân, TP.HCM), Ni sư Tiến sĩ Thích Diệu Hiếu đã có buổi chia sẻ pháp thoại với chủ đề "Tại sao năm uẩn là gánh nặng đối với con người?”.
Bài giảng giúp người nghe nhận ra bản chất thực sự của ngũ uẩn (sắc, thọ, tưởng, hành, thức) – năm yếu tố tạo nên con người, đồng thời cũng là nguồn gốc của khổ đau và chấp thủ.
Nội Dung Chính Của Bài Pháp Thoại
1. Năm Uẩn Là Gì?
Theo lời giảng của Ni Sư Diệu Hiếu, ngũ uẩn chính là sự kết hợp giữa thân và tâm, bao gồm:
- Sắc uẩn – Thân xác, hình tướng vật chất
- Thọ uẩn – Cảm giác, cảm xúc vui buồn, đau khổ hay an lạc.
- Tưởng uẩn – Tri giác, sự nhận biết về thế giới xung quanh.
- Hành uẩn – Những suy nghĩ, thói quen, nghiệp lực của mỗi người.
-Thức uẩn – Nhận thức, ý thức phân biệt của con người.
Con người thường xem năm uẩn là bản thân mình, từ đó sinh ra chấp thủ, bám víu vào sắc thân và tâm thức, mà không nhận ra rằng tất cả đều vô thường, biến đổi.
2. Vì Sao Năm Uẩn Là Gánh Nặng?
Ni Sư Tiến sĩ Thích Diệu Hiếu trích lời Đức Phật để nhấn mạnh: Khi con người còn yêu thích, bám víu vào cuộc sống này, họ không nhận ra năm uẩn là gánh nặng. Nhưng khi già yếu, bệnh tật, mất mát ập đến, họ mới thấy thân này là một gánh nặng thật sự.
Ví dụ minh họa: Một người chồng khi yêu thương vợ say đắm, anh ta sẽ không thấy những khuyết điểm của cô ấy. Dù hàng xóm có nhắc nhở, anh ta vẫn chỉ thấy những gì đẹp đẽ nhất từ người vợ của mình. Cũng giống như vậy, con người khi còn trẻ khỏe, thành công, sung túc thì chỉ thấy vị ngọt của năm uẩn mà không nhận ra sự nguy hiểm ẩn sau nó.
Nhưng khi già đi, bệnh tật xuất hiện, không còn sức khỏe để hưởng thụ, lúc đó con người mới thấy rõ năm uẩn chính là gánh nặng.
Người già yếu không còn được ăn ngon như trước.
Người bệnh tật mất đi khả năng tận hưởng cuộc sống.
Người quyền lực một thời cũng mất hết tất cả.
3. Thấy Được Vị Ngọt Và Sự Nguy Hiểm Của Năm Uẩn
Ni Sư Diệu Hiếu nhấn mạnh rằng:
Vị ngọt của năm uẩn: Là những thú vui trong cuộc sống – tiền tài, sắc đẹp, quyền lực, danh vọng. Đây là điều mà hầu hết con người đều theo đuổi.
✔ Sự nguy hiểm của năm uẩn: Là sự bất toại nguyện, là khổ đau khi những thứ ta yêu thích dần rời xa – tuổi trẻ không còn, sức khỏe suy yếu, địa vị mất đi.
Bài học từ cuộc đời Đức Phật:
Đức Thế Tôn từng sống trong cung vàng điện ngọc, hưởng thụ mọi thú vui trần thế. Nhưng ngài nhận ra rằng tất cả chỉ là giả tạm, và đằng sau vị ngọt của cuộc đời là sự khổ đau, sinh tử luân hồi. Vì vậy, ngài đã từ bỏ tất cả để xuất gia, thực hành khổ hạnh, đạt đến giác ngộ giải thoát.
Bài Học Rút Ra Từ Bài Pháp
Ni Sư Thích Diệu Hiếu nhắc nhở hành giả rằng:
🪷 Chúng ta không thể xem thường thân và tâm, vì nó chính là công cụ để tu tập và tiến đến giác ngộ.
🪷 Chúng ta cần nhìn sâu vào bản chất thật của năm uẩn – không chỉ thấy vị ngọt, mà phải thấy cả sự nguy hiểm bên trong nó.
🪷 Nhận thức đúng đắn giúp chúng ta buông bỏ chấp thủ, sống an nhiên và chuẩn bị cho con đường giác ngộ giải thoát.
Bài pháp thoại này là lời nhắc nhở sâu sắc để mỗi người suy ngẫm về cuộc sống của mình. Nếu bạn quan tâm đến Phật pháp và con đường tu tập, hãy lắng nghe toàn bộ bài giảng để hiểu rõ hơn về năm uẩn và ý nghĩa giác ngộ.
Xem toàn bộ bài pháp thoại tại Tu viện Long Hưng: https://www.youtube.com/watch?v=0DQlVzFWppo
Tin: Hòa Nhã
Ảnh: Ban truyền thông Tu viện Long Hưng