PSO - Tổ đình Hội Khánh tọa lạc trên diện tích rộng 2 ha, số 29 đường Chùa Hội Khánh, phường Phú Cường, thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Chùa được xây dựng vào năm Tân Dậu (1741), dưới thời Chúa Nguyễn Phước Khoát (1738-1765), do Thiền sư Đại Ngạn trên bước đường vân du hóa đạo, Ngài đến ngọn đồi thuộc làng Bình An, huyện Phước Long, dinh Trấn Biên (phường Phú Cường, TP. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương hiện nay), lập am tu hành. Sau thời gian hoằng hóa, Phật tử quy tụ ngày càng đông, am tranh được xây dựng thành Tổ đình Hội Khánh.
- Năm 1868, Hòa thượng Toàn Tánh trùng tu sau khi giặc Pháp đốt phá.
- Năm 1883, HT. Chương Đắc tổ chức đúc Đại Hồng chung (đây là pháp khí đầu tiên được đúc tại Thủ Dầu Một).
- Năm 1885, HT. Ấn Long tổ chức khắc bản in kinh (mộc bản) gồm kinh Di Đà, Hồng Danh, Vu Lan, Phổ Môn, Kim Cang… Về sau, các bộ kinh được trùng khắc vào năm 1930 do HT. Từ Văn chủ trì.
- Năm 1908, HT. Từ Văn xây dựng lại cổng Tam quan (cổng Tam quan được xây dựng vào năm 1784). Từ cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, các bộ tượng Phật, La Hán, hoa văn, phù điêu, hoành phi, liễn đối, bao lam… được tôn tạo, đây là những tác phẩm có giá trị nghệ thuật do các nghệ nhân đất Thủ thực hiện.
- Năm 1920, kiến trúc chùa Hội Khánh và các bộ tượng Phật, La Hán được mang triển lãm tại MARSEILLE (Pháp) do HT. Từ Văn làm chủ lễ.
- Năm 1923-1926, cụ Phó Bảng Nguyễn Sinh Sắc, cụ Tú Cúc Phan Đình Viện và Hòa thượng Từ Văn lập Hội Danh Dự Yêu Nước tại Tổ đình chùa Hội Khánh. Chùa Hội Khánh cũng đã lưu giữ câu nói với ý nghĩa hàm súc thiền học của Cụ Nguyễn Sinh Sắc: "Đại đạo quảng khai thố giác khêu đàm để nguyệt, thiền môn giáo dưỡng qui mao thằng thụ đầu phong".
- Năm 1945-1954, chùa là trụ sở Phật giáo cứu quốc Thủ Dầu Một.
Năm 1953 là Trụ sở Giáo hội Phật giáo Cổ truyền-Lục Hòa Tăng Bình Dương.
- Năm 1976 là Văn phòng Ban liên lạc Phật giáo yêu nước.
- Năm 1983, chùa là Trụ sở Tỉnh Hội Phật giáo Sông Bé (Bình Dương).
- Năm 1990, chùa được trùng tu ngôi Chánh điện.
- Năm 1993, chùa được Bộ Văn hóa thông tin công nhận Di tích Lịch sử Văn hóa cấp Quốc gia.
- Năm 1995, chùa chính thức khai mở Trường Trung cấp Phật học.
- Năm 1999, trùng tu Giảng đường.
- Năm 2004, trùng tu cổng Tam quan và các ngôi tháp.
- Năm 2007, xây dựng "Tứ Động Tâm" cùng ngôi Bảo Tháp 7 tầng để tôn thờ Xá lợi Phật, Bồ Tát, Chư vị Tổ sư ....
- Năm 2008, chùa xây dựng Trung tâm Văn hóa tượng Phật nhập Niết bàn dài 52m và được xác lập kỷ lục:“Tượng Phật nằm trên mái chùa dài nhất Châu Á”.
- Năm 2012, trùng tu Tây lang.
- Năm 2018, xây dựng khu Hội trường và Trai đường phía sau Tượng Phật nhập Niết bàn, làm nơi sinh hoạt cho Tăng ni và Phật tử tu tập.
Từ khi thành lập đến nay, chùa trải qua các đời Trụ trì:
1.Đại Ngạn - Từ Tấn 1741- 1788
2.Minh Huệ -Chân Kính 1788- 1815
3.Toàn Tánh - Chánh Đắc 1815- 1869
4.Chương Đắc - Trí Tập 1869- 1884
- Ấn Long - Thiện Quới 1884- 1906
- Chơn Thinh - Từ Văn 1906- 1931
- Ấn Bửu - Thiện Quới 1931- 1941
- Thị Huê - Thiện Hương 1941- 1971
- Đồng Bửu- Quảng Viên 1971- 1988
- Huệ Thông- Nhật Minh 1988-……
Ngôi Cổ tự Hội khánh là công trình kiến trúc, văn hóa nghệ thuật của vùng đất Nam bộ nói chung và Bình Dương nói riêng, nơi đây cũng là một di tích văn hóa còn lưu giữ nhiều cổ vật, di vật giá trị về nhiều mặt của địa phương và quốc gia. Với chiều dày về lịch sử, tôn giáo, kiến trúc, mỹ thuật và truyền thống yêu nước gắn bó với đạo pháp và dân tộc, chùa Hội khánh Bình Dương đã được Bộ trưởng Văn hóa- thông tin nước CHXHCNVN công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc giavào ngày 07/01/1993. Trong suốt chiều dài lịch sử, chùa luôn bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, đạo đức tâm linh trên tinh thần gắn bó, đồng hành đạo pháp và dân tộc.
Sương Mai
